Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa - Tập 2-40

Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật Đa
(Trọn bộ 24 tập)

Hán dịch: Tam Tạng Pháp Sư Huyền Trang
Việt dịch: Hòa Thượng Thích Trí Nghiêm
Khảo dịch: Hòa Thượng Thích Thiện Siêu
Sàigòn - 1998

--- o0o ---

Tập 2

QUYỂN THỨ 40

Hội Thứ Nhất

Phẩm

BÁT NHÃ HÀNH TƯỚNG

Thứ 10 - 3

Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo, chẳng hành nhãn giới, sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ; chẳng hành tướng nhãn giới cho đến nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành nhãn giới, sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ thường vô thường; chẳng hành tướng nhãn giới cho đến nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ thường vô thường là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành nhãn giới, sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ lạc khổ; chẳng hành tướng nhãn giới cho đến nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ lạc khổ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành nhãn giới, sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ ngã vô ngã; chẳng hành tướng nhãn giới cho đến nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ ngã vô ngã là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành nhãn giới, sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ tịnh bất tịnh; chẳng hành tướng nhãn giới cho đến nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ tịnh bất tịnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành nhãn giới, sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ không bất không; chẳng hành tướng nhãn giới cho đến nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ không bất không là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành nhãn giới, sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ vô tướng hữu tướng; chẳng hành tướng nhãn giới cho đến nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ vô tướng hữu tướng là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành nhãn giới, sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ lạc khổ; chẳng hành tướng nhãn giới cho đến nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ lạc khổ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành nhãn giới, sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ vô nguyện hữu nguyện; chẳng hành tướng nhãn giới cho đến nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ vô nguyện hữu nguyện là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành nhãn giới, sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ tịch tĩnh bất tịch tĩnh; chẳng hành tướng nhãn giới cho đến nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ tịch tĩnh bất tịch tĩnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành nhãn giới, sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ viễn ly bất viễn ly; chẳng hành tướng nhãn giới cho đến nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ viễn ly bất viễn ly là hành Bát nhã Ba la mật đa. Xá Lợi Tử! Phải biết đấy là Bồ tát Ma ha tát tu hành bát nhã Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo. Vì sao thế? Xá Lợi Tử! Nhãn giới, nhãn giới tánh không. Sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ. Sắc giới cho đến nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ tánh không. Xá Lợi Tử! Nhãn giới này chẳng phải nhãn giới không, nhãn giới không này chẳng phải nhãn giới. Vì nhãn giới chẳng rời không, không chẳng rời nhãn giới. Nhãn giới tức là không, không tức là nhãn giới. Sắc giới, nhãn thức giới và nhãn xúc, nhãn xúc làm duyên sanh ra các thọ cũng lại như vậy.

Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo, chẳng hành nhĩ giới, thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc, nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ; chẳng hành tướng nhĩ giới cho đến nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành nhĩ giới, thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc, nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ thường vô thường; chẳng hành tướng nhĩ giới cho đến nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ thường vô thường là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành nhĩ giới, thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc, nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ lạc khổ; chẳng hành tướng nhĩ giới cho đến nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ lạc khổ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành nhĩ giới, thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc, nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ ngã vô ngã; chẳng hành tướng nhĩ giới cho đến nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ ngã vô ngã là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành nhĩ giới, thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc, nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ tịnh bất tịnh; chẳng hành tướng nhĩ giới cho đến nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ tịnh bất tịnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành nhĩ giới, thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc, nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ không bất không; chẳng hành tướng nhĩ giới cho đến nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ không bất không là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành nhĩ giới, thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc, nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ vô tướng hữu tướng; chẳng hành tướng nhĩ giới cho đến nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ vô tướng hữu tướng là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành nhĩ giới, thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc, nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ vô nguyện hữu nguyện; chẳng hành tướng nhĩ giới cho đến nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ vô nguyện hữu nguyện là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành nhĩ giới, thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc, nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ tịch tĩnh bất tịch tĩnh; chẳng hành tướng nhĩ giới cho đến nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ tịch tĩnh bất tịch tĩnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành nhĩ giới, thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc, nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ viễn ly bất viễn ly; chẳng hành tướng nhĩ giới cho đến nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ viễn ly bất viễn ly là hành Bát nhã Ba la mật đa. Xá Lợi Tử! Phải biết đấy là Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo. Vì sao thế? Xá Lợi Tử! Nhĩ giới, nhĩ giới tánh không. Thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc, nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ; thanh giới cho đến nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ tánh không. Xá Lợi Tử! Nhĩ giới này chẳng phải nhĩ giới không, nhĩ giới không này chẳng phải nhĩ giới. Vì nhĩ giới chẳng rời không, không chẳng rời nhĩ giới. Nhĩ giới tức là không, không tức là nhĩ giới. Thanh giới, nhĩ thức giới và nhĩ xúc, nhĩ xúc làm duyên sanh ra các thọ cũng lại như vậy!

Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo, chẳng hành tỷ giới, hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ; chẳng hành tướng tỷ giới cho đến tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tỷ giới, hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ thường vô thường; chẳng hành tướng tỷ giới cho đến tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ thường vô thường là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tỷ giới, hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ lạc khổ; chẳng hành tướng tỷ giới cho đến tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ lạc khổ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tỷ giới, hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ ngã vô ngã; chẳng hành tướng tỷ giới cho đến tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ ngã vô ngã là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tỷ giới, hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ tịnh bất tịnh; chẳng hành tướng tỷ giới cho đến tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ tịnh bất tịnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tỷ giới, hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ lạc khổ; chẳng hành tướng tỷ giới cho đến tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ lạc khổ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tỷ giới, hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ không bất không; chẳng hành tướng tỷ giới cho đến tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ không bất không là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tỷ giới, hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ vô tướng hữu tướng; chẳng hành tướng tỷ giới cho đến tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ vô tướng hữu tướng là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tỷ giới, hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ vô nguyện hữu nguyện; chẳng hành tướng tỷ giới cho đến tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ vô nguyện hữu nguyện là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tỷ giới, hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ tịch tĩnh bất tịch tĩnh; chẳng hành tướng tỷ giới cho đến tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ tịch tĩnh bất tịch tĩnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tỷ giới, hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ viễn ly bất viễn ly; chẳng hành tướng tỷ giới cho đến tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ viễn ly bất viễn ly là hành Bát nhã Ba la mật đa. Xá Lợi Tử! Phải biết đấy là Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo. Vì sao thế? Xá Lợi Tử! Tỷ giới, tỷ giới tánh không. Hương giới, tỷ thức giới và tỷ xúc, tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ; hương giới cho đến tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ tánh không. Xá Lợi Tử! Tỷ giới này chẳng phải tỷ giới không, tỷ giới không này chẳng phải tỷ giới. Vì tỷ giới chẳng rời không, không chẳng rời tỷ giới. Tỷ giới tức là không, không tức là tỷ giới. Hương giới cho đến tỷ xúc làm duyên sanh ra các thọ cũng lại như vậy!

Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo, chẳng hành thiệt giới, vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ; chẳng hành tướng thiệt giới cho đến thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thiệt giới, vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ thường vô thường; chẳng hành tướng thiệt giới cho đến thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ thường vô thường là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thiệt giới, vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ lạc khổ; chẳng hành tướng thiệt giới cho đến thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ lạc khổ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thiệt giới, vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ ngã vô ngã; chẳng hành tướng thiệt giới cho đến thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ ngã vô ngã là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thiệt giới, vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ tịnh bất tịnh; chẳng hành tướng thiệt giới cho đến thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ tịnh bất tịnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thiệt giới, vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ không bất không; chẳng hành tướng thiệt giới cho đến thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ không bất không là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thiệt giới, vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ vô tướng hữu tướng; chẳng hành tướng thiệt giới cho đến thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ vô tướng hữu tướng là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thiệt giới, vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ vô nguyện hữu nguyện; chẳng hành tướng thiệt giới cho đến thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ vô nguyện hữu nguyện là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thiệt giới, vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ tịch tĩnh bất tịch tĩnh; chẳng hành tướng thiệt giới cho đến thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ tịch tĩnh bất tịch tĩnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thiệt giới, vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ viễn ly bất viễn ly; chẳng hành tướng thiệt giới cho đến thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ viễn ly bất viễn ly là hành Bát nhã Ba la mật đa. Xá Lợi Tử! Phải biết đấy là Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo. Vì sao thế? Xá Lợi Tử! Thiệt giới, thiệt giới tánh không. Vị giới, thiệt thức giới và thiệt xúc, thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ; vị giới cho đến thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ tánh không. Xá Lợi Tử! Thiệt giới này chẳng phải thiệt giới không, thiệt giới không này chẳng phải nhĩ giới. Vì thiệt giới chẳng rời không, không chẳng rời thiệt giới. Thiệt giới tức là không, không tức là thiệt giới. Vị giới cho đến thiệt xúc làm duyên sanh ra các thọ cũng lại như vậy!

Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo, chẳng hành thân giới, xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên sanh ra các thọ; chẳng hành tướng thân giới cho đến thân xúc làm duyên sanh ra các thọ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thân giới, xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên sanh ra các thọ thường vô thường; chẳng hành tướng thân giới cho đến thân xúc làm duyên sanh ra các thọ thường vô thường là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thân giới, xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên sanh ra các thọ lạc khổ; chẳng hành tướng thân giới cho đến thân xúc làm duyên sanh ra các thọ lạc khổ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thân giới, xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên sanh ra các thọ ngã vô ngã; chẳng hành tướng thân giới cho đến thân xúc làm duyên sanh ra các thọ ngã vô ngã là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thân giới, xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên sanh ra các thọ tịnh bất tịnh; chẳng hành tướng thân giới cho đến thân xúc làm duyên sanh ra các thọ tịnh bất tịnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thân giới, xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên sanh ra các thọ không bất không; chẳng hành tướng thân giới cho đến thân xúc làm duyên sanh ra các thọ không bất không là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thân giới, xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên sanh ra các thọ vô tướng hữu tướng; chẳng hành tướng thân giới cho đến thân xúc làm duyên sanh ra các thọ vô tướng hữu tướng là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thân giới, xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên sanh ra các thọ vô nguyện hữu nguyện; chẳng hành tướng thân giới cho đến thân xúc làm duyên sanh ra các thọ vô nguyện hữu nguyện là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thân giới, xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên sanh ra các thọ tịch tĩnh bất tịch tĩnh; chẳng hành tướng thân giới cho đến thân xúc làm duyên sanh ra các thọ tịch tĩnh bất tịch tĩnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thân giới, xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên sanh ra các thọ viễn ly bất viễn ly; chẳng hành tướng thân giới cho đến thân xúc làm duyên sanh ra các thọ viễn ly bất viễn ly là hành Bát nhã Ba la mật đa. Xá Lợi Tử! Phải biết đấy là Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo. Vì sao thế? Xá Lợi Tử! Thân giới, thân giới tánh không. Xúc giới, thân thức giới và thân xúc, thân xúc làm duyên sanh ra các thọ; xúc giới cho đến thân xúc làm duyên sanh ra các thọ tánh không. Xá Lợi Tử! Thân giới này chẳng phải thân giới không, thân giới không này chẳng phải thân giới. Vì thân giới chẳng rời không, không chẳng rời thân giới. Thân giới tức là không, không tức là thân giới. Xúc giới cho đến thân xúc làm duyên sanh ra các thọ cũng lại như vậy!

Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo, chẳng hành ý giới, pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên sanh ra các thọ; chẳng hành tướng ý giới cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành ý giới, pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên sanh ra các thọ thường vô thường; chẳng hành tướng ý giới cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ thường vô thường là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành ý giới, pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên sanh ra các thọ lạc khổ; chẳng hành tướng ý giới cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ lạc khổ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành ý giới, pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên sanh ra các thọ ngã vô ngã; chẳng hành tướng ý giới cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ ngã vô ngã là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành ý giới, pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên sanh ra các thọ tịnh bất tịnh; chẳng hành tướng ý giới cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ tịnh bất tịnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành ý giới, pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên sanh ra các thọ không bất không; chẳng hành tướng ý giới cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ không bất không là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành ý giới, pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên sanh ra các thọ vô tướng hữu tướng; chẳng hành tướng ý giới cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ vô tướng hữu tướng là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành ý giới, pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên sanh ra các thọ vô nguyện hữu nguyện; chẳng hành tướng ý giới cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ vô nguyện hữu nguyện là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành ý giới, pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên sanh ra các thọ tịch tĩnh bất tịch tĩnh; chẳng hành tướng ý giới cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ tịch tĩnh bất tịch tĩnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành ý giới, pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên sanh ra các thọ viễn ly bất viễn ly; chẳng hành tướng ý giới cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ viễn ly bất viễn ly là hành Bát nhã Ba la mật đa. Xá Lợi Tử! Phải biết đấy là Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo. Vì sao thế? Xá Lợi Tử! Ý giới, ý giới tánh không. Pháp giới, ý thức giới và ý xúc, ý xúc làm duyên sanh ra các thọ; thanh giới cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ tánh không. Xá Lợi Tử! Ý giới này chẳng phải ý giới không, ý giới không này chẳng phải ý giới. Vì ý giới chẳng rời không, không chẳng rời ý giới. Ý giới tức là không, không tức là ý giới. Pháp giới cho đến ý xúc làm duyên sanh ra các thọ cũng lại như vậy!

Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo, chẳng hành địa giới, chẳng hành tướng địa giới là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thủy hỏa phong không thức giới, chẳng hành tướng thủy hỏa phong không thức giới là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành địa giới thường vô thường, chẳng hành tướng địa giới thường vô thường là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thủy hỏa phong không thức giới thường vô thường, chẳng hành tướng thủy hỏa phong không thức giới thường vô thường là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành địa giới lạc khổ, chẳng hành tướng địa giới lạc khổ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thủy hỏa phong không thức giới lạc khổ, chẳng hành tướng thủy hỏa phong không thức giới lạc khổ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành địa giới ngã vô ngã, chẳng hành tướng địa giới ngã vô ngã là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thủy hỏa phong không thức giới ngã vô ngã, chẳng hành tướng thủy hỏa phong không thức giới ngã vô ngã là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành địa giới tịnh bất tịnh, chẳng hành tướng địa giới tịnh bất tịnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thủy hỏa phong không thức giới tịnh bất tịnh, chẳng hành tướng thủy hỏa phong không thức giới tịnh bất tịnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành địa giới không bất không, chẳng hành tướng địa giới không bất không là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thủy hỏa phong không thức giới không bất không, chẳng hành tướng thủy hỏa phong không thức giới không bất không là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành địa giới vô tướng hữu tướng, chẳng hành tướng địa giới vô tướng hữu tướng là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thủy hỏa phong không thức giới vô tướng hữu tướng, chẳng hành tướng thủy hỏa phong không thức giới vô tướng hữu tướng là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành địa giới vô nguyện hữu nguyện, chẳng hành tướng địa giới vô nguyện hữu nguyện là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thủy hỏa phong không thức giới vô nguyện hữu nguyện, chẳng hành tướng thủy hỏa phong không thức giới vô nguyện hữu nguyện là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành địa giới tịch tĩnh bất tịch tĩnh, chẳng hành tướng địa giới tịch tĩnh bất tịch tĩnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thủy hỏa phong không thức giới tịch tĩnh bất tịch tĩnh, chẳng hành tướng thủy hỏa phong không thức giới tịch tĩnh bất tịch tĩnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành địa giới viễn ly bất viễn ly, chẳng hành tướng địa giới viễn ly bất viễn ly là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành thủy hỏa phong không thức giới viễn ly bất viễn ly, chẳng hành tướng thủy hỏa phong không thức giới viễn ly bất viễn ly là hành Bát nhã Ba la mật đa. Xá Lợi Tử! Phải biết đấy là Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo. Vì sao thế? Xá Lợi Tử! Ðịa giới, địa giới tánh không. Thủy hỏa phong không thức giới, thủy hỏa phong không thức giới tánh không. Xá Lợi Tử! Ðịa giới này chẳng phải địa giới không, địa giới không này chẳng phải địa giới. Vì địa giới chẳng rời không, không chẳng rời địa giới. Ðịa giới tức là không, không tức là địa giới. Thủy hỏa phong không thức giới cũng lại như vậy!

Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo, chẳng hành khổ thánh đế, chẳng hành tướng khổ thánh đế là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tập diệt đạo thánh đế, chẳng hành tướng tập diệt đạo thánh đế là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành khổ thánh đế thường vô thường, chẳng hành tướng khổ thánh đế thường vô thường là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tập diệt đạo thánh đế thường vô thường, chẳng hành tướng tập diệt đạo thánh đế thường vô thường là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành khổ thánh đế lạc khổ, chẳng hành tướng khổ thánh đế lạc khổ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tập diệt đạo thánh đế lạc khổ, chẳng hành tướng tập diệt đạo thánh đế lạc khổ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành khổ thánh đế ngã vô ngã, chẳng hành tướng khổ thánh đế ngã vô ngã là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tập diệt đạo thánh đế ngã vô ngã, chẳng hành tướng tập diệt đạo thánh đế ngã vô ngã là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành khổ thánh đế tịnh bất tịnh, chẳng hành tướng khổ thánh đế tịnh bất tịnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tập diệt đạo thánh đế tịnh bất tịnh, chẳng hành tướng tập diệt đạo thánh đế tịnh bất tịnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành khổ thánh đế tịnh bất tịnh, chẳng hành tướng khổ thánh đế tịnh bất tịnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tập diệt đạo thánh đế tịnh bất tịnh, chẳng hành tướng tập diệt đạo thánh đế tịnh bất tịnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành khổ thánh đế không bất không, chẳng hành tướng khổ thánh đế không bất không là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tập diệt đạo thánh đế không bất không, chẳng hành tướng tập diệt đạo thánh đế không bất không là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành khổ thánh đế vô tướng hữu tướng, chẳng hành tướng khổ thánh đế vô tướng hữu tướng là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tập diệt đạo thánh đế vô tướng hữu tướng, chẳng hành tướng tập diệt đạo thánh đế vô tướng hữu tướng là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành khổ thánh đế vô nguyện hữu nguyện, chẳng hành tướng khổ thánh đế vô nguyện hữu nguyện là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tập diệt đạo thánh đế vô nguyện hữu nguyện, chẳng hành tướng tập diệt đạo thánh đế vô nguyện hữu nguyện là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành khổ thánh đế tịch tĩnh bất tịch tĩnh, chẳng hành tướng khổ thánh đế tịch tĩnh bất tịch tĩnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tập diệt đạo thánh đế tịch tĩnh bất tịch tĩnh, chẳng hành tướng tập diệt đạo thánh đế tịch tĩnh bất tịch tĩnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành khổ thánh đế viễn ly bất viễn ly, chẳng hành tướng khổ thánh đế viễn ly bất viễn ly là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành tập diệt đạo thánh đế viễn ly bất viễn ly, chẳng hành tướng tập diệt đạo thánh đế viễn ly bất viễn ly là hành Bát nhã Ba la mật đa. Xá Lợi Tử! Phải biết đấy là Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo. Vì sao thế? Xá Lợi Tử! Khổ thánh đế, khổ thánh đế tánh không. Tập diệt đạo thánh đế, tập diệt đạo thánh đế tánh không. Xá Lợi Tử! Khổ thánh đế này chẳng phải khổ thánh đế không, khổ thánh đế không này chẳng phải khổ thánh đế. Vì khổ thánh đế chẳng rời không, không chẳng rời khổ thánh đế. Khổ thánh đế tức là không, không tức là khổ thánh đế. Tập diệt đạo thánh đế cũng lại như vậy!

Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo, chẳng hành vô minh, chẳng hành tướng vô minh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não; chẳng hành tướng hành cho đến lão tử sầu thán khổ ưu não là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành vô minh thường vô thường, chẳng hành tướng vô minh thường vô thường là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não thường vô thường; chẳng hành tướng hành cho đến lão tử sầu thán khổ ưu não thường vô thường là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành vô minh lạc khổ, chẳng hành tướng vô minh lạc khổ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não lạc khổ; chẳng hành tướng hành cho đến lão tử sầu thán khổ ưu não lạc khổ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành vô minh ngã vô ngã, chẳng hành tướng vô minh ngã vô ngã là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não ngã vô ngã; chẳng hành tướng hành cho đến lão tử sầu thán khổ ưu não ngã vô ngã là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành vô minh tịnh bất tịnh, chẳng hành tướng vô minh tịnh bất tịnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não tịnh bất tịnh; chẳng hành tướng hành cho đến lão tử sầu thán khổ ưu não tịnh bất tịnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành vô minh không bất không, chẳng hành tướng vô minh không bất không là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não không bất không; chẳng hành tướng hành cho đến lão tử sầu thán khổ ưu não không bất không là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành vô minh vô tướng hữu tướng, chẳng hành tướng vô minh vô tướng hữu tướng là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não vô tướng hữu tướng; chẳng hành tướng hành cho đến lão tử sầu thán khổ ưu não vô tướng hữu tướng là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành vô minh vô nguyện hữu nguyện, chẳng hành tướng vô minh vô nguyện hữu nguyện là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não vô nguyện hữu nguyện; chẳng hành tướng hành cho đến lão tử sầu thán khổ ưu não vô nguyện hữu nguyện là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành vô minh tịch tĩnh bất tịch tĩnh, chẳng hành tướng vô minh tịch tĩnh bất tịch tĩnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não tịch tĩnh bất tịch tĩnh; chẳng hành tướng hành cho đến lão tử sầu thán khổ ưu não tịch tĩnh bất tịch tĩnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành vô minh viễn ly bất viễn ly, chẳng hành tướng vô minh viễn ly bất viễn ly là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não viễn ly bất viễn ly; chẳng hành tướng hành cho đến lão tử sầu thán khổ ưu não viễn ly bất viễn ly là hành Bát nhã Ba la mật đa. Xá Lợi Tử! Phải biết đấy là Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo. Vì sao thế? Xá Lợi Tử! Vô minh, vô minh tánh không. Hành, thức, danh sắc, lục xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão tử sầu thán khổ ưu não; hành cho đến lão tử sầu thán khổ ưu não tánh không. Xá Lợi Tử! Vô minh này chẳng phải vô minh không, vô minh không này chẳng phải vô minh. Vì vô minh chẳng rời không, không chẳng rời vô minh. Vô minh tức là không, không tức là vô minh. Hành cho đến lão tử sầu thán khổ ưu não cũng lại như vậy!

Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo, chẳng hành bốn tĩnh lự, chẳng hành tướng bốn tĩnh lự là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn vô lượng, bốn vô sắc định; chẳng hành tướng bốn lượng, bốn vô sắc định là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn tĩnh lự thường vô thường, chẳng hành tướng bốn tĩnh lự thường vô thường là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn vô lượng, bốn vô sắc định thường vô thường; chẳng hành tướng bốn lượng, bốn vô sắc định thường vô thường là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn tĩnh lự lạc khổ, chẳng hành tướng bốn tĩnh lự lạc khổ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn vô lượng, bốn vô sắc định lạc khổ; chẳng hành tướng bốn lượng, bốn vô sắc định lạc khổ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn tĩnh lự ngã vô ngã, chẳng hành tướng bốn tĩnh lự ngã vô ngã là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn vô lượng, bốn vô sắc định ngã vô ngã; chẳng hành tướng bốn lượng, bốn vô sắc định ngã vô ngã là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn tĩnh lự tịnh bất tịnh, chẳng hành tướng bốn tĩnh lự tịnh bất tịnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn vô lượng, bốn vô sắc định tịnh bất tịnh; chẳng hành tướng bốn lượng, bốn vô sắc định tịnh bất tịnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn tĩnh lự không bất không, chẳng hành tướng bốn tĩnh lự không bất không là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn vô lượng, bốn vô sắc định không bất không; chẳng hành tướng bốn lượng, bốn vô sắc định không bất không là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn tĩnh lự vô tướng hữu tướng, chẳng hành tướng bốn tĩnh lự vô tướng hữu tướng là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn vô lượng, bốn vô sắc định vô tướng hữu tướng; chẳng hành tướng bốn lượng, bốn vô sắc định vô tướng hữu tướng là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn tĩnh lự vô nguyện hữu nguyện, chẳng hành tướng bốn tĩnh lự vô nguyện hữu nguyện là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn vô lượng, bốn vô sắc định vô nguyện hữu nguyện; chẳng hành tướng bốn lượng, bốn vô sắc định vô nguyện hữu nguyện là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn tĩnh lự tịch tĩnh bất tịch tĩnh, chẳng hành tướng bốn tĩnh lự tịch tĩnh bất tịch tĩnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn vô lượng, bốn vô sắc định tịch tĩnh bất tịch tĩnh; chẳng hành tướng bốn lượng, bốn vô sắc định tịch tĩnh bất tịch tĩnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn tĩnh lự viễn ly bất viễn ly, chẳng hành tướng bốn tĩnh lự viễn ly bất viễn ly là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn vô lượng, bốn vô sắc định viễn ly bất viễn ly; chẳng hành tướng bốn lượng, bốn vô sắc định viễn ly bất viễn ly là hành Bát nhã Ba la mật đa. Xá Lợi Tử! Phải biết đấy là Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo. Vì sao thế? Xá Lợi Tử! Bốn tĩnh lự, bốn tĩnh lự tánh không. Bốn vô lượng, bốn vô sắc định; bốn vô lượng, bốn vô sắc định tánh không. Xá Lợi Tử! Bốn tĩnh lự này chẳng phải bốn tĩnh lự không, bốn tĩnh lự không này chẳng phải bốn tĩnh lự. Vì bốn tĩnh lự chẳng rời không, không chẳng rời bốn tĩnh lự. Bốn tĩnh lự tức là không, không tức là bốn tĩnh lự. Bốn vô lượng, bốn vô sắc định cũng lại như vậy!

Xá Lợi Tử! Nếu Bồ tát Ma ha tát khi tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo, chẳng hành bốn niệm trụ, chẳng hành tướng bốn niệm trụ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi; chẳng hành tướng bốn chánh đoạn cho đến tám thánh đạo chi là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn niệm trụ thường vô thường, chẳng hành tướng bốn niệm trụ thường vô thường là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi thường vô thường; chẳng hành tướng bốn chánh đoạn cho đến tám thánh đạo chi thường vô thường là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn niệm trụ lạc khổ, chẳng hành tướng bốn niệm trụ lạc khổ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi lạc khổ; chẳng hành tướng bốn chánh đoạn cho đến tám thánh đạo chi lạc khổ là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn niệm trụ ngã vô ngã, chẳng hành tướng bốn niệm trụ ngã vô ngã là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi ngã vô ngã; chẳng hành tướng bốn chánh đoạn cho đến tám thánh đạo chi ngã vô ngã là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn niệm trụ tịnh bất tịnh, chẳng hành tướng bốn niệm trụ tịnh bất tịnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi tịnh bất tịnh; chẳng hành tướng bốn chánh đoạn cho đến tám thánh đạo chi tịnh bất tịnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn niệm trụ không bất không, chẳng hành tướng bốn niệm trụ không bất không là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi không bất không; chẳng hành tướng bốn chánh đoạn cho đến tám thánh đạo chi không bất không là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn niệm trụ vô tướng hữu tướng, chẳng hành tướng bốn niệm trụ vô tướng hữu tướng là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi vô tướng hữu tướng; chẳng hành tướng bốn chánh đoạn cho đến tám thánh đạo chi vô tướng hữu tướng là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn niệm trụ vô nguyện hữu nguyện, chẳng hành tướng bốn niệm trụ vô nguyện hữu nguyện là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi vô nguyện hữu nguyện; chẳng hành tướng bốn chánh đoạn cho đến tám thánh đạo chi vô nguyện hữu nguyện là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn niệm trụ tịch tĩnh bất tịch tĩnh, chẳng hành tướng bốn niệm trụ tịch tĩnh bất tịch tĩnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi tịch tĩnh bất tịch tĩnh; chẳng hành tướng bốn chánh đoạn cho đến tám thánh đạo chi tịch tĩnh bất tịch tĩnh là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn niệm trụ viễn ly bất viễn ly, chẳng hành tướng bốn niệm trụ viễn ly bất viễn ly là hành Bát nhã Ba la mật đa. Chẳng hành bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi viễn ly bất viễn ly; chẳng hành tướng bốn chánh đoạn cho đến tám thánh đạo chi viễn ly bất viễn ly là hành Bát nhã Ba la mật đa. Xá Lợi Tử! Phải biết đấy là Bồ tát Ma ha tát tu hành Bát nhã Ba la mật đa có phương tiện khéo léo. Vì sao thế? Xá Lợi Tử! Bốn niệm trụ, bốn niệm trụ không. Bốn chánh đoạn, bốn thần túc, năm căn, năm lực, bảy đẳng giác chi, tám thánh đạo chi; bốn chánh đoạn cho đến tám thánh đạo chi tánh không. Xá Lợi Tử! Bốn niệm trụ này chẳng phải bốn niệm trụ không, bốn niệm trụ không này chẳng phải bốn niệm trụ. Vì bốn niệm trụ chẳng rời không, không chẳng rời bốn niệm trụ. Bốn niệm trụ tức là không, không tức là bốn niệm trụ. Bốn chánh đoạn cho đến tám thánh đạo chi cũng lại như vậy!

--- o0o ---