Chùa gồm hai ngôi: ngôi bên trái thờ phật và ngôi bên phải thờ thánh mẫu. Nhà bên trái thờ Phật Tổ, được xây dựng bằng vôi vữa theo kiến trúc tứ trụ, có 3 gian, xung quanh có tường bao bọc. Chùa được lợp ngói vảy, hai bên hiên chùa thờ hai vị: quan Văn (bên trái) và quan Võ (bên phải). Nhà bên phải thờ Thánh Mẫu bao gồm các công trình như nhà Thượng điện, kiệu Long đình và nhà Bái đường. Các công trình này đều được trang trí hoa văn, họa tiết khá tinh xảo như hình rồng, hình Mặt Trăng, hoa lá… Trong chùa hiện nay còn lưu giữ một số hiện vật thờ tự quý hiếm như: các pho tượng Phật, lư hương, trống, hương án, cờ Phật…
Năm 1992, Chùa Chân Tiên đã được Bộ Văn hóa – Thể thao công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia.
Đây là công trình có kiến trúc hài hòa, gồm hai nhà: nhà bên trái và nhà bên phải.
Bên trong Chùa, các bộ vì đỡ mái, cửa võng được chạm nổi hình lá ba chẽ, nét chạm sâu và nổi khối tạo cảm giác khoẻ, vững chãi cho kiến trúc. Trên những bức cốn, được chạm trổ hình rồng phượng, hoa lá cỏ cây. Chùa Chân Tiên khá rộng rãi và thoáng đãng so với các chùa trong phố. Vườn chùa vẫn còn trồng rất nhiều loại cây dân dã như mít, chuối, nhãn, chanh leo...
Một góc bên trong của Chùa
Đứng trên chùa nhìn xuống là những rừng thông xanh trùng điệp. Tất cả những di tích và dấu tích này đã góp phần làm cho mảnh đất Thịnh Lộc trở thành một trong những địa điểm du lịch lý tưởng.
Chùa Chân Tiên tọa lạc lưng chừng của đỉnh Am Tiên, được xây dựng vào đời nhà Trần
Chùa Chân Tiên còn là một di tích lịch sử cách mạng. Trong phong trào Văn thân Cần Vương (1885-1896), xã Thịnh Lộc có nhiều người con tham gia vào nghĩa quân của cụ Phan Đình Phùng như: Trần Quang Tụ, Nguyễn Đăng Thiện, Phạm Môn…Chùa Chân Tiên lúc bấy giờ đã trở thành một trong những căn cứ luyện tập của nghĩa quân. Khi phong trào chống thuế ở Trung Kỳ năm 1908 nổ ra và lan về Hà Tĩnh, ông Nguyễn Hằng Chi đã chọn vùng này làm nơi tập trung nho sỹ đi biểu tình.
Chùa Chân Tiên còn là một di tích lịch sử cách mạng
Lễ hội chùa Chân Tiên có 2 phần chính: Phần lễ và phần hội, phần lễ được tổ chức trang nghiêm, mang đậm bản chất truyền thống. Sau phần lễ, phần hội được tổ chức với các trò chơi như kéo co, đua thuyền, đánh cờ, bóng chuyền, thi cắm trại…Ở lễ hội Chân Tiên Ta không chỉ cầu tài, cầu lộc, nhớ ơn người có công với nước, mà còn được thưởng ngoạn danh lam thắng cảnh, tọa lạc trên đỉnh núi Hồng, được tận mắt chiễm ngưỡng vẻ đẹp của dãy núi xứ Nghệ hùng vĩ 99 đỉnh mây mờ huyền ảo và thơ mộng.
Lễ hội chùa Chân Tiên
Nơi đây còn có quần thể tự nhiên đầy sức quyến rũ: Giếng Tiên, Bàu Tiên, Động Trúc, Động Mai, Động Thạch Thất; Đá Ông, Đá Bà, và dấu Chân Tiên. Giữa núi Tiên An có một khối đá bằng phẳng, trên mặt đá in hình dấu bàn chân phải của người khổng lồ, người đời gọi đó là Bàn Chân Tiên. Cạnh đá Chân Tiên có một mặt đá phẳng, trên mặt đá có ô bàn cờ, người ta gọi là Bàn Cờ Tiên.
Hồng Anh/Chuaviet.org (tổng hợp)