Chùa Mõ – Giai thoại về tình yêu của nàng công chúa thời Trần

Đền Mõ là một địa điểm tâm linh nổi tiếng tại huyện Kiến Thụy, thành phố Hải Phòng. Du khách tìm đến với đền Mõ không chỉ để tham quan những kiến trúc cổ tại nơi đây, mà còn để tìm hiểu những giá trị về văn hóa..

Địa điểm đền Mõ

Đền Mõ có địa chỉ thuộc xã Ngũ Phúc, huyện Kiến Thụy, thành phố Hải Phòng (xưa là xã Nghi Dương, huyện Nghi Dương, phủ Kinh Môn). Ngôi đền nằm cách trung tâm huyện Kiến Thụy khoảng 4km và nằm sát bên đường quốc lộ.

Đền Mõ không chỉ nổi tiếng bởi các giai thoại và giá trị lịch sử mà còn thu hút các du khách địa phương bởi những di sản hàng trăm năm tuổi. Dù ngôi đền cách xa trung tâm thành phố nhưng đây vẫn là một địa điểm tâm linh thu hút người dân địa phương, cũng như các du khách thập phương đến tham quan.

Lịch sử đền Mõ

Theo các ghi chép lịch sử, Quỳnh Trân công chúa là người đã có công khai hóa ra mảnh đất này và sau này nơi đây chính là nơi thờ chính của bà.

Năm Quý Mùi 1283, Quỳnh Trân công chúa xin cha là vua Trần Thánh Tông cho xuất gia quy y nơi cửa Phật và được chấp thuận. Công chúa đã chọn đất thuộc làng Nghi Dương (thuộc huyện Nghi Dương, phủ Kinh Môn, tỉnh Hải Dương), nay thuộc xã Ngũ Phúc, huyện Kiến Thụy làm nơi lập am. Sau đó bà chiêu mộ dân đến khai hoang lập ấp, rồi cùng với dân xây dựng lại thành ngôi chùa Mõ.

Theo lời kể dân gian, công chúa đặt hiệu lệnh bằng tiếng mõ để mọi người theo đó mà nghỉ ngơi, ăn uống và làm việc. Từ đó, mọi người gọi công chúa là “Bà chúa Mõ”. Từ lúc bà chọn nơi đây lập am, làng Nghi Dương có đời sống no đủ và sung túc hơn. Nơi đây còn tụ tập trai tráng mở vật cầu trời cho mưa thuận gió hòa, có nước cho nhà nông cấy trồng và mùa màng tươi tốt. Tháng 11 năm Mậu Thân, công chúa viên tịch. Thi hài được đưa về chùa Tư Phúc ở kinh sư lập tháp an táng. Vua Trần Anh Tông ra sắc chỉ tặng phong Trần Triều A Nương Thiên Thụy Quỳnh Trân công chúa, ban cấp 300 quan tiền đồng cho 5 xã rước sắc phong về xã Nghi Dương lập đền thờ. Đền Mõ được ra đời từ đó và còn được lưu giữ đến ngày nay.

Kiến trúc đền Mõ

Đền Mõ nằm trong khuôn viên có diện tích 12.724m2, bên cạnh đền là chùa Mõ, tất cả tạo thành một quần thể thống nhất. Đền Mõ có cây gạo cổ thụ trên 700 năm tuổi, cành lá xum xuê tỏa bóng mát, cây cổ thụ như góp phần tăng thêm vẻ cổ kính cho ngôi chùa. Từ ngoài vào là con đường nhỏ chạy dài xuyên qua Tam quan gọi là Thần đạo. 

Đi theo Thần đạo, chạy thẳng vào là gian tiền đường (nhân dân quen gọi là cung đệ tam), hai bên là hai toà giải vũ 5 gian, 2 trái. Kiến trúc của đền gồm 3 toà nhà, bố cục theo kiểu “Tiền nhất hậu đinh”, gồm 5 gian tiền đường (cung đệ tam), 5 gian đại bái (cung đệ nhị) và 2 gian hậu cung hình chuôi vồ. Các toà nhà kề sát nhau tạo cho đền mang dáng vẻ tôn nghiêm và trang trọng. Toà tiền đường xây theo kiểu "tường hồi bổ trụ giật tam cấp", tạo cho ngôi đền mang dáng vẻ vững trãi. Ba gian trung tâm toà tiền đường có hệ thống cửa gỗ lim kiểu "cửa tùng cung khách" vô cùng chắc chắn và đẹp mắt. Tượng Quỳnh Trân công chúa được đặt ở gian hậu cung, nơi trang nghiêm nhất của ngôi đền. Đã hơn 700 năm trôi qua, trải qua biết bao nhiêu sự thăng trầm của lịch sử, nhưng đền Mõ vẫn giữ được vẻ đẹp tôn nghiêm như thuở ban đầu và có ý nghĩa quan trọng trong đời sống tâm linh của người dân nơi đây. 

Lễ hội đền Mõ

Lễ hội Kỳ Phúc là một lễ hội nổi tiếng của đền Mõ, lễ hội này được tổ chức vào mùng 6 tháng Giêng âm lịch hàng năm. Lễ hội sẽ được kéo dài ba ngày với nhiều hoạt động như: lễ rước Thành Hoàng làng, hội vật Cầu Đảo, các trò chơi dân gian như đánh cờ, chọi gà,… Đền Mõ đón chào hàng nghìn du khách mỗi năm, đặc biệt là trong các dịp lễ hội.

Đền Mõ xã Ngũ Phúc được Bộ Văn hóa – Thông tin công nhận xếp hạng Di tích Lịch sử Văn hóa cấp Quốc gia vào năm 1991. Ngày nay, ngôi đền đã được tu bổ khang trang và trở thành một địa điểm du lịch tâm linh nổi tiếng đối với các du khách thập phương.

chuaviet.org tổng hợp