Viếng thăm chùa Bảo Sơn – Di tích lịch sử cấp Quốc gia

20/11/2020

Viếng thăm chùa Bảo Sơn – Di tích lịch sử cấp Quốc gia

Chùa Bảo Sơn nằm ven thôn Khả Do - xã Nam Viêm- thị xã Phúc Yên, trong một khuôn viên rộng rãi, địa thế đẹp, thoáng mát, hướng Tây Nam, trước Chùa Bảo Sơn có cây đại cổ thụ ngào ngạt hương thơm, tô điểm cho chốn thiền tôn thêm vị tịch, đồng thời cũng ngầm giới thiệu cho chúng sinh một ngôi chùa cổ kính đã có vài ba trăm tuổi.
Theo Ngọc phả, chùa Bảo Sơn được xây dựng từ thời Trần, do công chúa Hưng Nương, con vua Trần Anh Tông cấp tiền và đứng ra cùng nhân dân Khả Do xây dựng cũng như tu sửa. Trước chùa có một cây hương đá có ghi “ Vĩnh Thịnh tam niên tuế thứ Đinh Hợi trọng xuân cốc nhật”. Tức là cây hương làm vào ngày tốt tháng hai năm Đinh Hợi niên hiệu Vĩnh Thịnh thứ ba (1705). Như vậy có thể đoán định được rằng, chùa Bảo Sơn có từ thời Trần, song đến cuối thế kỷ thứ 17, do nhu cầu thờ phụng và tạc nhiều tượng nên nhân dân đã mở rộng và làm lại lớn như ngày nay. Đây là một ngôi chùa khá đồ sộ về kiến trúc và đặc sắc về nghệ thuật tạc tượng của thời Lê Trung Hưng.

Chùa Bảo Sơn nằm ven thôn Khả Do - xã Nam Viêm- thị xã Phúc Yên,

Chùa Bảo Sơn làm hình chữ công (I) gồm ba tòa: Tiền đường, Thiên hương và thượng Điện. Tiền Đường gồm 5 gian, Thiên Hương 3 gian và thượng Điện 5 gian. Với 56 chiếc cột được kết cấu với nhau theo kiểu chồng giường - giá chiêng kẻ chuyền, tạo nên một bộ khung kiến trúc khá bền chắc. Chân các cột kê các tảng đá để chống ẩm, mái chùa được lợp ngói theo kiểu đóng ốc vẩy rồng thẳng ke các góc mái đều được đắp đao cong vút, nóc mái là đôi rồng chầu mặt nguyệt cỡ lớn rất đẹp. Kiến trúc chùa Bảo Sơn khá đồ sộ, quy mô chắc khỏe, song không kém phần thanh thoát, xinh duyên.
Ở tòa tiền đường có các tượng khuyến thiện - trừng ác, thánh hiền và đức ông bày đăng đối với nhau qua trục thần đạo ở gian giữa. Tòa Thiên Hương chỉ có 3 gian dọc nối tiền đường với thượng điện, song cũng bày 10 pho tượng thập điện diêm vương giáp tường chia đều sang hai bên, mỗi bên 5 pho đối diện nhau. Các pho ở đây đều có kích thước bằng nhau, đều cao 0,78m làm kiểu phù điêu, bày giáp vào tường, đầu đội mũ bằng, nét mặt nghiêm, 2 pho tay cầm minh kính giơ trước ngực, còn 8 pho tay đan chéo nhau. Nối với Tòa Thiên Hương là thượng điện 5 gian, chính giữa là thờ Phật, bên trái thờ công chúa Hưng Nương, và bên phải thờ Quan âm thị kính. Hệ thống tượng chính giữa thờ Phật, ngoài cùng là tượng Phật đản sinh (còn gọi là tòa cửu long), toàn bộ cao 0,96 m, gồm 9 con rồng cuốn lấy nhau tạo thành một hình bán nguyệt phủ kín những dao mác vân mây rất đẹp. Tiếp đó là tượng Ngọc Hoàng, tượng Quan âm thiên thủ thiên nhãn, tượng A di đà tâm tôn, Tượng Tam thế, tượng công chúa Hưng Nương, tượng quan âm Tống tử, tượng Tam thánh và Phật tổ… Hệ thống các tượng chùa Bảo Sơn với 59 pho tượng to nhỏ khác nhau, được tạo dựng bằng nghệ thuật chạm khắc hết sức tinh vi, điêu luyện. Với những cổ vật trên cho thấy trình độ tay nghề cao của các bậc nghệ nhân xưa về tạo dáng kết hợp nhuần nhuyễn với nghệ thuật đặc tả và trang trí trên tượng cả về đường nét và màu sắc khiến cho các tượng ở đây tuy cùng một phong cách chạm trổ song mỗi pho lại có vẻ riêng, đặc tả riêng. Với số lượng và chất lượng như vậy, tượng chùa Bảo Sơn là những tác phẩm quý về mỹ thuật cổ dân gian của nhân dân ta.

Cùng với hệ thống tượng quý giá, chùa Bảo Sơn còn vô số các đồ thờ tự bằng các chất liệu khác nhau được bài trí trong chùa như: các bức hoành phi, đôi câu đối, mầm bồng, đài rượu, ống hương, lọ hoa, mâm ấn được làm bằng gỗ; bát hương sứ được vẽ hình rồng chầu tinh tế, sắc xảo; quả chuông cao 1,51m đúc năm Cảnh Thịnh bát niên (1800) được làm bằng chất liệu đồng, là cổ vật quý thời Tây Sơn; cây hương được làm bằng đá được đặt trước tiền đường giữa sân, cao 1,33m, các diềm cạnh đều chạm nổi hình hoa cúc dây được làm vào tháng 2 năm Đinh dậu niên hiệu Vĩnh Thịnh thứ ba (1705)… Các nghệ nhân cuối thế kỷ 17 đã rất thành công trong thiết kế và gia cố kiến trúc chùa này để rồi gần 3 thế kỷ đã qua, mặc cho phong ba bão táp cửa miền nhiệt đới ẩm, chùa vẫn vững bền đứng đó, phục vụ chúng sinh và các nhà tu hành thờ Phật cầu thần, để đạt giác ngộ chứng quả, đồng thời là cảnh quan đẹp, niềm tự hào của nhân dân Vĩnh Phúc nói chung, người dân Nam Viêm nói riêng. Với những giá trị lịch sử và nghệ thuật quý giá, năm 1994, chùa Bảo Sơn vinh dự đón nhân Bằng Di tích Lịch Sử - Văn hóa cấp quốc gia.

năm 1994, chùa Bảo Sơn vinh dự đón nhân Bằng Di tích Lịch Sử - Văn hóa cấp quốc gia.

Trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử, bom đạn, chiến tranh phá hoại, Chùa Bảo Sơn đã bị xuống cấp, diện tích chùa đã bị thu hẹp hơn so với trước đây, mưa nắng và thời gian đã làm đã làm cho mái ngói bị vỡ hỏng, kèo cột đã không còn như trước. Trước những hậu quả do thời tiết, khí hậu đã làm ảnh hưởng trực tiếp đến di tích. Để Chùa Bảo Sơn tồn tại, phục vụ lâu dài nhu cầu tín ngưỡng của nhân dân, mong các cấp Chính quyền và nhân dân địa phương tích cực và có những biện pháp hữu hiệu trong công tác tôn tạo và bảo vệ di tích lịch sử cấp quốc gia này.
Cùng với Di tích Chiến Khu Ngọc Thanh, Đình Xuyên Đạm ( Di tích lịch sử cấp Quốc Gia năm 2003), Đình Khả Do (di tích lịch sử cấp Quốc gia năm 1994), Chùa Bảo Sơn là một di sản quý trong kho tàng văn hóa của nhân dân ta, góp phần gìn giữ giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật dân tộc. Cách chùa Bảo Sơn không xa, khoảng 10 km, du khách có thể nghỉ dưỡng, giải trí tại khu du lịch Đải Lải với các resot và sân golf cao cấp như: Falamigo, Sân golf Đại Lải Star country hay khám phá một số điểm du lịch trên địa bàn thành phố Phúc Yên và vùng lân cận như: Hang rơi, thác Ba Ao, làng gốm Hương Canh... sẽ tạo cho du khách có thêm nhiều sự lựa chọn và trải nghiệm thú vị.

Chuaviet.org tổng hợp

TIN KHÁC