Chùa Vĩnh Nghiêm là ngôi chùa nổi tiếng không chỉ ở thành phố Hồ Chí Minh mà còn nổi tiếng khắp cả nước. Nơi đây hằng ngày tiếp đón một lượng khách rất đông đến tham quan, chiêm bái, cầu nguyện.
Chùa Vĩnh Nghiêm hiện tọa lạc tại địa chỉ số 339 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, phường 7, quận 3, thành phố Hồ Chí Minh trên con đường kết nối trung tâm thành phố và sân bay Tân Sơn Nhất.
Chùa do hòa thượng Thích Tâm Giác và hòa thượng Thích Thanh Kiểm từ miền Bắc vào trong Nam truyền đạo xây dựng vào năm 1964.
Mẫu thiết kế của chùa Vĩnh Nghiêm được sao chép từ một ngôi chùa gỗ cùng tên ở xã Đức La, tổng Trí Yên, phủ Tạng Giang, tỉnh Bắc Giang, kiến lập từ đời vua Lý Thái Tổ.
Năm 1971, chùa Vĩnh Nghiêm cơ bản hoàn thành với các hạng mục, gồm tòa nhà trung tâm, Bảo tháp Quán Thế Âm, cơ sở dành cho hoạt động xã hội.
Về sau, chùa lần lượt xây thêm các công trình khác, như Bảo tháp Xá Lợi Cộng đồng, Tháp đá Vĩnh Nghiêm, Phương trượng đường, khách đường. Hiện nay, chùa có kiến trúc khá khang trang và độ xộ.
Chùa Vĩnh Nghiêm được xây dựng theo kiểu chùa cổ miền Bắc tiêu biểu trong thể kỷ XIX. Mái chùa nhiều tầng, đầu mái công vuốt hình đầu đao trang trí hình rồng được điêu khắc tinh xảo. Mái được lợp ngói vảy màu đỏ nâu truyền thống.
Kiến trúc tổng thể ngôi chùa trên khuôn viên gần 6.000m2 bao gồm cổng tam quan, tòa nhà trung tâm, các bảo tháp, trai đường, tăng xá, nhà khách…Chùa Vĩnh Nghiêm được xây dựng rất kiên cố cột. kèo mái được đúc bằng bê tông cốt thép.
Những kiến trúc gỗ được chạm khắc công phu, có bao lam tứ linh, bao lam cửu long và đặc biệt là có các phù điêu trên các hương án chạm các ngôi chùa danh tiếng ở trong nước và một số nước châu Á. Tường chùa được xây bằng đá và chạm khắc khá công phu.
Ấn tượng đầu tiên khi đặt chân đến chùa Vĩnh Nghiêm là cổng tam quan khá đồ xộ, được xây dựng với kiến trúc chùa cổ truyền thống Việt Nam.
Bước qua cổng tam quan là tòa nhà trung tâm nguy nga, kiên cố trước tòa nhà trung tâm có tượng Quan Thế Âm cao 10m.
Tòa nhà trung tâm là một công trình kiên cố, rộng lớn, bao gồm một tầng lầu và một tầng trệt. Tầng trệt có hai phần: phần ngoài nằm bên dưới sân thượng, cao 3,20 m; phần trong nằm dưới Phật điện, cao 4,20 m.
Tầng trệt được chia làm nhà thờ Tổ giảng đường, văn phòng, thư viện, phòng tăng, lớp học và phòng học. Tầng lầu gốm phần phía ngoài sân thượng rộng 10m và phía trong là Phật điện.
Bên phải sân thượng có một gác chuông treo một đại hồng chung có đường kính 1,8 m đúc năm 1971, do các Phật tử dòng Tào Động ở Nhật Bản tặng trước năm 1975, để cầu nguyện cho Việt Nam sớm hòa bình.
Phật điện bên trong chia là 3 phần Bái Điện, Bản Điện và Địa Tạng Đường. Chính giữa Bái Điện tôn trí Phật Thích Ca, hai bên có Bồ Tát Văn Thù và Bồ Tát Phổ Hiền. Dọc theo tường ở khu vực này có các tranh La Hán. Ở hàng hiên hai bên lối vào, mỗi bên có một pho tượng Kim Cang khá lớn.
Bản điện thờ Phật A Di Đà được thờ chính và Địa Tạng Đường thờ Địa Tạng Bồ Tát hai bên.
Trong khuôn viên sân chùa phía bên trái Phật Điện là tháp Quan Thế Âm gồm 7 tầng, cao gần 40 m, được xây cùng lúc với chùa. Nằm phí sau bên trái Phật Điện là tháp Xá Lợi cộng đồng có 4 tầng, cao 25 m dựng năm 1982, hoàn thành năm 1984.
Bên phải cổng Tam Quan là tháp đá Vĩnh Nghiêm cao 14m được khánh thành vào tháng 12 năm 2003. Đây được xem là ngôi tháp đá đầu tiên ở miền Nam, và cũng là một trong những ngôi tháp đá lớn nhất, cao nhất Việt Nam.
Phía trong cùng khuôn viên chùa là khu Phương Trượng cáo kiến trúc hình L bao quanh một hồ sen lớn.
Chùa Vĩnh Nghiêm quận 3 hiện nay không chỉ là một ngôi chùa đơn thuần, mà đây còn là một danh lam thắng cảnh được nhiều người dân trong nước và quốc tế thường xuyên tham quan.
Bên cạnh đó chùa Vĩnh Nghiêm là một trong những trung tâm phật giáo lớn của cả nước. Chùa hiện là trường trung cấp và cao đẳng Phật học là nơi học tập, tu đạo của hàng ngàn tăng ni, phật tử trên cả nước.
Hồng Anh/chuaviet.org (tổng hợp)