Chứng Đạo Ca
Trực chỉ đề cương
Nguyên tác: Huyền Giác Thiền Sư
Biên dịch: Từ Thông Thiền Sư
Sài Gòn 1998 - 2543
---o0o---
THI CA 45
CÁI THẤY CỦA NGƯỜI CHỨNG ĐẠO
ĐÚNG VÀ SAI CỦA TỤC ĐẾ KHÔNG CÓ GIÁ TRỊ CHÂN THẬT
---o0o---
Phiên âm:
Thị bất thị, phi bất phi
Sai chi hào ly thất thiên lý
Thị tắc long nữ đốn thành
Phật Phi tắc thiện tinh sanh hãm trụy
Dịch nghĩa:
* Gọi là THỊ, không tướng mạo lấy chi làm chuẩn!
Bảo rằng PHI, không có chuẩn, biết cứ vào đâu?
Ngạn nhữ rằng: "nhân mà sai suyển một ly
Thì quả sẽ, lệch mục tiêu… vạn dặm"
* Dựa nhân quả, quyết định SAI hay ĐÚNG
Nhân tốt lành, hoa quả mới sum sê
Rõ là sai, Thiện tinh, con Phật đọa A tỳ…
Chắc chắn đúng, Long nữ, chứng Bồ-đề trong nháy mắt.
TRỰC CHỈ
THỊ có nghĩa là đúng, phải. PHI có nghĩa là sai, quấy. Có thể nói THỊ, PHI là vấn đề chót lưỡi đầu môi của mọi người trong cuộc sống hàng ngày. Tất cả mọi người đều có thể tưởng rằng vấn đề THỊ PHI là việc tầm thường cho nên ai cũng có quyền nói THỊ hoặc nói PHI. Ai cũng có quyền khen tặng hay phê phán kẻ khác một cách dễ dàng. Người được khen tặng, tâng bốc rất dễ bằng lòng, đắc chí. Người bị phê phán, chê bai rất dễ thối chí nản lòng thậm chí đâm hoang mang, sợ sết.
Dưới mắt của người Chứng Đạo, không phải vậy. Được khen hay bị chê đều phải cân nhắc, phải sử dụng lý trí, nhận xét khách quan vấn đề. KHEN, ai khen? CHÊ, ai chê? Người khen là hạng người nào? Người chê là hạng người nào? Dựa trên tiêu chuẩn nào để khen, để chê, để nói đúng, nói sai. Sự thật, THỊ và PHI không ai tìm ra được hình mạo, dáng vẻ của thị phi. Vậy thì vấn đề thị phi không phải dễ đánh giá, dễ nói trên đầu môi chót lưỡi mà người ta tưởng là ai cũng có thể nói phê phán ĐÚNG, SAI dễ dàng.
Cái thấy của người Chứng Đạo: THỊ PHI không có dáng vẻ nhìn mạo, nó không có cái "tướng thực" cho nên trên cõi đời không có nhiều người đủ tư cách, có trí tuệ, chân chính, sự xét đoán mới đáng tin cậy. Cao hơn một bậc, người tu sĩ phải dựa trên chân lý NHÂN QUẢ để làm chuẩn cho THỊ và PHI. Lời nói, việc làm đem lại hậu quả lợi lạc thật sự, an ổn thật sự, hạnh phúc thật sự và giải thoát thật sự. Lời nói, việc làm đó là THỊ. Ngược lại, dù có tán thán, có tâng bốc qua cửa miệng của đa số người cùng bào chuốt, ngợi khen, dưới cái thấy của người chứng đạo, đó vẫn là PHI.
"… THỊ tắc Long nữ đốn thành Phật
PHI tắc Thiện tinh sanh hãm trụy…"
---o0o---
Trình bày: Hồng Anh
Cập nhật : 09-2020