Có chiều dài lịch sử lên đến gần nghìn năm tuổi, song chùa Hàm Long lại được người đời biết đến nhiều hơn với cái tên Chùa nhốt vong, chùa cắt trùng hay nơi nhốt Thần trùng lớn nhất trời Nam.
Chùa Hàm Long Bắc Ninh tọa lạc tại phường Nam Sơn – TP Bắc Ninh tỉnh Bắc Ninh (Trước đây thuộc xã Nam Sơn, huyện Quế Võ, tỉnh Hà Bắc). Chùa được xây dựng vào thời Lý, là nơi tu hành của Thiền sư Dương Không Lộ, nằm trên sườn núi, địa thế rất đẹp. Chùa Hàm Long Bắc Ninh có những cây cổ thụ cực to, và cũng là một trong những trường Hạ, là nơi đào tạo các nhà sư ở đất Bắc. Chùa có tên Hàm Long vì có núi Thần Long như một chiếc án thư che chắn cho ngôi chùa phía trước. Đường lên chùa đi qua những bậc đá chen giữa gốc cây, bụi cỏ rất thơ mộng.
Hàng ngày, vào buổi chiều, các sư ở đây cho nấu một nồi cháo to, cúng thí thực cho Trùng và vong bị nhốt ở đây. Vào buổi sáng, các nhà sư tụng kinh niệm Phật cúng vong rất cẩn thận. Các gia đình khi có người chết trùng, sẽ đem vong đến gửi tại chùa , nhờ nhà chùa Hàm Long Bắc Ninh cúng cho vong linh người quá cố.
Khi đến gửi vong, người ta đem đến một bức ảnh, và những thông tin: tên, tuổi, giờ mất, giờ liệm, giờ chôn cất người quá cố, và nhà chùa ghi lại thông tin. Nhà sư cho lá bùa để gia đình đeo trong 3 năm để tránh tai họa.Người đem vong đi “gửi”, kiêng người cùng huyết thống trực hệ. Khi đi gửi vong, thì “cứ lẳng lặng mà đi”, không được bàn ở nhà trước, vì vong rất tinh khôn- biết là đi gửi vong, thì vong sẽ không đi theo nữa.
Chùa Hàm Long Bắc Ninh được xây dựng vào thời Lý, là nơi tu hành của Thiền sư Dương Không Lộ, nằm trên sườn núi, địa thế rất đẹp.
Trong thời gian gửi vong (3 năm), thì gia đình không được cúng, hay thắp hương gọi người quá cố, vì có hương là có hồn, vong nghe thấy gọi tên mình, và theo về- như vậy việc gửi thất bại. Chính vì vậy, có trường hợp phải gửi đi gửi lại nhiều lần. Sau 3 năm, khi “sang nhà mới” cho người chết, và sau khi xin vong từ chùa về, thì gia đình có thể cúng như bình thường.
Hiểu một cách nôm na, gửi vong vào chùa Hàm Long Bắc Ninh giống như đi tù trên dương thế. 3 năm phải ở chùa và ăn chay, không được trở về gia đình, cúng lễ không được nhận, Chính vì thế vong rất cực khổ.
Những chuyện kỳ lạ khá thường xuyên xảy ra ở chùa như: Nhà chùa Hàm Long Bắc Ninh hôm nào cũng nấu hai nồi cháo lớn, làm 2 lần, gọi là cháo cúng thí thực, hay cúng hồ, để cho vong ăn… Hôm nào nhà chùa không cúng cháo thì y như rằng gà, vịt, ngan, ngỗng… trong xóm đây tự nhiên lăn quay ra chết. Đó là vì vong đói, đi tìm thức ăn.- Chị Như, một người dân địa phương cho biết.
Theo quan điểm của đạo Phật, sống chết là chuyện thường niên, do nghiệp của mỗi người. Nghiệp có nghiệp riêng và nghiệp chung, nhưng nghiệp riêng vẫn giữ vai trò chi phối. Theo Hòa thượng Thích Thanh Dũng thì giữa tín ngưỡng với mê tin có lằn ranh rất nhỏ.
chuaviet.org tổng hợp