Chùa Dư Hàng Hải Phòng
Tại toà Phật điện, hiện còn lưu giữ nhiều pho tượng phật cổ có giá trị, tạo hình chuẩn xác như bộ Tam thế, toà Cửu long – Thích ca sơ sinh, hộ thiện, trừ ác, bộ tượng “ Phật điện minh vương”...nội thất toà phật diện được trang trí nhiều bức hoàng phi, câu đối, cửa võng sơn son tiếp vàng rực rỡ, đường nét mềm mại, kỹ thuật tinh xảo, được thể hiện qua các mảng đề tài hoa lá, cỏ cây, muông thú, mang phong cách nghệ thuật triều Nguyễn cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Gian tiền đường của toà phật điện được trang trí bằng nhiều mảng chạm khắc nổi trên cửa võng, nhiều mảng đề tài quen thuộc: mai điểu, ngũ phúc, rồng mây...thể hiện ước muốn của muôn dân cho “ mưa thuận, gió hoà, cỏ cây tươi tốt”, hộp hình khắc gỗ mô tả cảnh thầy trò Đường tăng trên đường sang Tây Trúc thỉnh kinh. Hiện nay, chùa Hàng còn bảo lưu nhiều di vật qúi giá như chuông, khánh, đỉnh đồng, đồ trang trí mỹ thuật bằng gốm sứ, đá xanh, bộ kinh sách “A hàm” cổ được lưu truyền từ nhiều đời sư trụ trì.
Quang cảnh tại chùa
Đặc biệt hơn cả chùa có gác chuông với 5 gian 3 tầng mái đao cong vút, uốn lượn tạo thế rồng phượng. Trong gác treo một quả chuông được đúc bằng đồng có cỡ lớn đề chữ: “Phúc Lâm tự chung” (chuông chùa Phúc Lâm). Bên phải từ gác chuông bạn sẽ bắt gặp một khoảng sân rộng, gian nhà Tổ 5 gian, nhà thọ trai và nhà ngang. Còn phía bên trái là 5 gian nhà hậu. Sau đó tới Tiền đường 7 gian dựng theo kiểu vì kèo giá chiêng. Trước sân tiền đường đặt một chiếc đỉnh lớn bằng đồng hun. Năm gian Thượng điện cũng được dựng bằng gỗ, có những vì kèo chạm trổ tinh tế. vườn tượng của chùa chính là một tuyệt tác nghệ thuật với 12 pho tượng trạm khắc tinh xảo, bổ trí đẹp mắt. Pho tượng nổi bật nhất là tượng Phật Tổ màu vàng ngồi trên tòa sen dưới cây bồ đề cao lớn tỏa bóng mát và tượng Phật Di Lặc trong tư thế đang đứng được đặt đối diện nhau ở hai bên hồ. Cả hai pho tượng đều được đúc bằng đồng. Xung quanh hồ đặt tượng của 10 vị Tôn giả được tạc bằng đá trắng trong các tư thế và hình dáng khác nhau.
Khu vườn tháp cũng được xây dựng hoàn toàn bằng đá và gạch gồm 11 tháp. Nơi đây đặt di thể các vị sư tổ đã viên tịch tại chùa, các vị tổ thiền phái Trúc Lâm Yên Tử và nhiều vị hòa thượng đã từng trụ trì tại chùa.
Đến nay, ngôi chùa còn giữ nhiều hiện vật quý giá như: chuông, khánh, đỉnh đồng, các đồ trang trí mỹ thuật giá trị như gốm sứ, đá xanh và đặc biệt là bộ sách kinh Tràng A Hàm. Bộ sách kinh đó là tài liệu cổ về giáo lý Phật được lưu truyền cho nhiều thế hệ chùa trụ trì.
Năm 1926, tại chùa đã diễn ra một sự kiện quan trọng, gắn liền với phòng trào đấu tranh yêu nước, đòi quyền dân sinh, dân chủ của tăng ni, phật tử cùng đông đảo các học sinh, thầy trò, thợ thuyền lao động. Họ đã tập trung tại chùa Dư Hàng làm lễ truy điệu nhà yêu nước Phan Chu Trinh, khi cả nước được tin cụ mất tại Sài Gòn. Sau Cách mạng Tháng Tám (1945), Hội Tăng già cứu quốc Hải Phòng đã làm lễ gia mắt tại chùa, điểm tổ chức “ Tuần lễ vàng”, đồng thời các đoàn thể quần chúng cách mạnh họp bàn việc đón tiếp Chủ tịch Hồ Chí Minh trên đường từ Phát trở về Việt Nam, ghé thăm đồng bào, chiến sĩ Hải Phòng. Suốt 9 năm kháng chiến, chùa Dư Hàng đã mở rộng cửa thiền, nuôi quân. Có nhiều vị tu hành ở chù đã hăng hái tòng quân cứu nước, tiêu biểu có cố hoà thượng Đinh Quang Lạc đã được Chính phủ trao tặng Huân chương kháng chiến hạng Ba. Chùa Dư Hàng được nhà nước xếp hạng di tích lịch sử văn hoá năm 1986.
Có dịp đến Hải Phòng, bạn không nên bỏ qua một chuyến tham quan, vãn cảnh chùa Dư Hàng, để có thể tìm đến chốn thanh tịnh, xua tan đi mọi mệt mỏi, lo toan của cuộc sống và khám phá những nét đẹp về văn hóa, truyền thống nơi đây.
Hồng Anh/Chuaviet.org (tổng hợp)